De iep

In Dreumel vrijwel weggesaneerd


redactie - Wilma van Oss



Iepen die zijn aangeplant langs de Nieuwstraat, gezien vanuit de Venusweg.

Naamgeving

De oudste benaming van iepen is olmen. Verschillende plaatsnamen verwijzen naar iepen/olmen. In Nederland is dat waarschijnlijk Ulft of Ulvenhout.
 

Gebruik

Iepen waren samen met essen het belangrijkste hout voor de wagenmakerij. (J. de Jong was een Dreumelse wagenmaker in het begin van de vorige eeuw.)
   
De iep is samen met de es en de Zomereik een kenmerkende boomsoort voor het ‘hardhoutooibos’ dat vroeger voorkwam op de hoge en droge delen van het rivierengebied. Dit in tegenstelling met de ‘zachthoutooibossen’ die op de regelmatig overstroomde gronden stonden. (Zie plant van de maand januari.)
   
Herkenkenmerken  

◄In de winter is de iep te herkennen   aan de roodbruine ronde knoppen, waar later de bloemen uitkomen.

 

De bloemen bloeien vóór dat de bladeren verschijnen. ►

     

◄De zaden zijn afgeplat  en hebben een brede gevleugelde rand, waardoor het zaadje ver van de boom kan dwarrelen.

 

Een iep herken je in de zomer aan het blad: de voet van het blad is ongelijk (asymmetrisch).►

     

Sinds 1919 is het slecht gesteld met de iepen. De iepenspintkever heeft een ware slachting aangericht onder het iepenbestand als verspreider van de iepziekte.
 

De kever zet haar eitjes af in een verzwakte of dode boom of ander iepenhout waar de bast nog omheen zit. Gezonde bomen worden dus met rust gelaten, maar kunnen wel worden besmet via wortelcontact met een besmette boom.

Het transporteren van stukken aangetast hout kan de bacterie en daarmee de ziekte verspreiden. De kevers vliegen van mei tot september en hebben een bereik van enkele kilometers.
   

In Nederland is tussen 1919 en 2000 zeker negentig procent van het iepenbestand gerooid, vaak uit voorzorg.

Ook in Dreumel zijn zo goed als alle iepen gerooid i.v.m. de iepziekte, maar ook door de dijkverzwaring.

Het opschot van iepen langs de Griendweg en de Oude Dijk herinnert aan deze rigoureuze ruiming. 

De iepen langs de Wilhelminalaan werden in de jaren ‘30 gerooid
(bron:
Dreumel in oude ansichten
door R.M. van Dinter).

 

Mythologie  
Volgens de Germaanse mythologie zijn twee bomen onze stamouders geweest. De eerste vrouw (Embla) werd uit iepenhout, de eerste man (Ask) uit essenhout geschapen (es is plant van de maand maart).
 
Keltische boomastrologie
Ben je geboren van 15 tot 25 juli of van 12 tot 24 januari dan is de iep je levensboom. Je volgt je eigen weg en loopt niet achter de massa aan. Op school moeten iepen in hun eigen tempo kunnen leren. In een relatie kijken ze lang de kat uit de boom. De ‘zomeriep’ heeft een grote kunstzinnige aanleg.