de wilg

bij de stichting van Dreumel was hij er bij


redactie - Wilma van Oss


Naamgeving

Het woord wilg is afgeleid van het Angelsaksische welig wat te maken heeft met buigzaamheid.

 

Een echte pionier

Wilgen kunnen goed tegen extreem natte groeiplaatsen, doordat zij via de boven het water uitkomende delen zuurstof naar het wortelstelsel kunnen transporteren.


Hij voelt zich dan ook bij uitstek thuis langs de oevers. De wilg is bijna altijd de eerste boomsoort die zich op pas droog gevallen grond vestigt.

Kapot gescheurd door storm, wind en water groeit ieder twijgje weer uit tot een nieuwe boom of struik. Hij is dan ook een kampioen in overleven, een echte pionier!

wilgen langs de Kil

      Gebruik
  • Wilgenbast gebruikte men vroeger tegen reumatiek en jicht. Door op een stukje bast te kauwen, werd de pijn verlicht. Daarin zit namelijk salicine, het hoofdbestanddeel van aspirine.
     
  • Wilgen kunnen heel goed tegen afzetten en snoei. Januari en februari zijn de maanden om dat te doen. De buigzame twijgen werden vroeger voor van alles gebruikt. De eerste woonhutten werden van wilgentenen gemaakt. Maar ook manden, hekjes, hoepels, tonnen, bonenstaken, oeverbeschoeiingen, zinkstukken, etc. werden van wilgentakken gemaakt.
  De knotwilg is eigenlijk een onthoofde wilg. Eens in de drie of vier jaar wordt de pruik afgezet. In het voorjaar groeien de jonge spruiten al weer snel uit tot een nieuwe pruik. (Zie ook: Plant van de maand maart 2007 van Ruud van Dinter)
   
Er waren in Dreumel (en zijn nog) grienden, welke de takken (tenen) lever(d)en voor de mandenmakerijen.

Meer informatie over het beroep van mandenmaker vind je in Deel 1 van “HEEMKUNDE –PROJECT” over DREUMEL 1925/ 1985 door Jan van Welie/Jos van Koolwijk.

Een prachtige foto vind je ook op de Tremele site onder "Oude ambachten"

Lees in dit verband ook eens het verhaal van Gusta van Oosteren - van Oss die als hobby " wilgentenen vlechten" heeft.
 

   
  p Op de foto rechts zit mijnheer Heesakker; hij is bezig
     met het vlechten van flessenmanden (bron: Dreumel in
     oude Ansichten
, door R.M. van Dinter)
 

Klompendragers beweren dat klompen, die van wilgenhout zijn gemaakt, beter zijn dan die gemaakt van populierenhout. Ze zouden beter tegen water kunnen en meer warmte geven.

Een treurwilg is een variëteit van meestal een Schietwilg (Salix alba) of Katwilg Salix viminalis).

 

◄ Hier een prachtig, oud exemplaar in de tuin van " Robbenkampen"  (Rooijsestraat  51).

 

 

Herkenkenmerken van de wilgen

 

Ons land kent vele inheemse wilgensoorten. Ook het aantal ‘wilde’ bastaarden - wilgen kruisen heel gemakkelijk – is groot. Het is daarom niet eenvoudig om de vele wilgensoorten uit elkaar te houden. Dat kan vaak alleen via de bloemen. Er zijn echter een aantal kenmerken, welke alle soorten gemeen hebben.

   

 

 

  In de winter herken je de wilg aan de knoppen. Die hebben maar een knopschub. Als je die eraf haalt komt het zilverkleurige katje te voorschijn  

De bladeren van veel wilgensoorten zijn lang en smal

De bloemen (katjes) verschijnen voor de bladeren. Mannelijke en vrouwelijke katjes komen op verschillende bomen voor.

De mannelijke katjes herken je aan het gele stuifmeel (zie rechts). De vrouwelijke katjes zijn groen.

De wilgen bloeien in het vroege voorjaar (maart-april), meestal vóór het uitlopen van het blad.

Wilgen worden bestoven door insecten (vlinders, bijen en hommels). Zij hebben dan ook honingkliertjes in de vrouwelijke katjes.

u

  Handelsmerk van Nederland zijn molens, sloten en... knotwilgen. In 2007 verschenen postzegels van typisch Nederlandse bomen, waaronder de Schietwilg.  
 

Ziekten en plagen

De belangrijkste ziekte die de wilgen bedreigt, is de watermerkziekte. Deze ziekte wordt veroorzaakt door een bacterie die de vaten verstopt, waardoor delen van de boom of hele bomen afsterven.

De watermerkziekte is heel besmettelijk, maar komt in jonge twijgen niet voor. Daarom wordt aangeraden om knotwilgen regelmatig (eens in de vier jaar) te knotten.

 

(Volks)geloof, -wijsheid

In de Bijbel is de wilg een treurboom. Judas hing zich op aan een wilg en Jezus zou geslagen zijn met wilgenroeden.

Bij de Germanen was de boom het symbool van de dood. Heksen en spoken zouden in wilgen wonen. Een verklaring zou kunnen zijn dat Honingzwammen die op het verrotte hout van oude, geknotte wilgen groeien, oplichten in het donker zodat deze spookachtig lijken. Vroeger maakte men daarom fluitjes uit wilgenhout om heksen en duivels te verjagen.
 

Tip! Als je op oudejaarsavond een schoen in de wilg gooit en hij blijft hangen dan zul je binnen een jaar trouwen.

 

Keltische boomastrologie

Ben je geboren van 3 tot 12 september en 1 tot 10 maart dan is de wilg je levensboom en ben je een flexibele durfal.

Je bent zeer flexibel en tolerant. Je voelt je zowel bij de koningin als een zwerver thuis. Je neemt soms teveel risico, maar onder extreme omstandigheden bewaar je kalmte.

klik op het logo voor meer informatie

Je beschikt over veel energie, maar die moet wel in de juiste banen worden geleid. Als wilg word je meestal gewaardeerd als vriend en collega.