 |
Naamgeving
De naam es is
waarschijnlijk afgeleid van as vanwege de asgrijze kleur van
de schors.
Maar es kan ook afgeleid zijn van het Griekse woord "ask"
dat speer betekent. De Grieken gebruikten namelijk essenhout
voor het vervaardigen van hun speren.
De Gewone es is een inheemse soort
die zich prima thuis voelt op de rijke Dreumelse klei.
De soort behoort tot de familie van de
olijven, net als de Liguster, Sering, Forsythia en Jasmijn.
|
| |
|
|
Op de eendenkooi
aan de Merenweg staan de oudste essen van Dreumel. Deze knotessen zijn waarschijnlijk tussen 1800 en 1850
aangeplant, toen deze kooi werd aangelegd. Onder normale
omstandigheden bereikt de gewone es een leeftijd van 100 tot
150 jaar. Wordt hij steeds geknot dan is 300 jaar geen
uitzondering. In de door Staatsbosbeheer beschermde en
beheerde omgeving kunnen deze essen dus ook deze eeuw nog
overleven. |
| |
|
 |
Gebruik
Het hout van de
es werd gebruikt voor het vervaardigen van wagens en koetsen
en nu nog steeds voor stelen van bijlen en hamers.
De Gewone
essen in de Wilhelminalaan werden in de jaren ‘30
aangeplant toen de iepen die er stonden (wegens de
iepziekte) gerooid moesten worden (zie plant van de maand
februari). Het verzoek van de imkersbond om er linden te
planten willigden de toenmalige burgemeester en wethouders
niet in. Het werden essen, want wielspaken waren altijd
nodig.
Van de toen aangeplante essen zijn er nog maar een paar
over. En voor wielspaken zijn die niet meer nodig.
|
|
Herkenkenmerken |
|
 |
 |
 |
| |
De bladeren zijn samengesteld uit 9-15
kleinere blaadjes. Een blad met een even
aantal blaadjes brengt, net als een
klavertjevier, geluk. |
|
|
Vindt ge soms een even esch,
Of klaver met vier bladen,
Eer de zon ter kimme neigt,
Zult ge
in liefde baden. |
|
| |
De knoppen zijn zwart en staan net als de
bladeren tegenover elkaar. Een belangrijk
hulpmiddel bij de herkenning van de es. |
|
|
| |
Essen zijn mannelijk of vrouwelijk en de
vrouwelijke boom draagt dus de vruchten (zie
boven).
De trossen blijven vaak tot het volgende
voorjaar aan de boom hangen en zijn daardoor
ook een heel duidelijk winterkenmerk.
De bomen kunnen 40 meter hoog worden |
|
|
|
| |
|
|
|
 |
 |
|
Waaldijk 3 |
Kavelweg |
|
|
|
|
Volksgeloof,
-wijsheid |
|
Er is een oude
boerenwijsheid: ' Staat de eik voor de esch in ’t blad, het
zomerweer wordt schoon, niet nat. Tooit de esch zich voor de eik,
regenstroom wacht weg en dijk.’ Dus let in het komende voorjaar
op de eiken en essen en je kunt je meten met de weersvoorspellers! |
|
|
|
Keltische
boomastrologie |
|
Ben je geboren van 25
mei tot 3 juni of 22 november tot 1 december dan is de es je
levensboom. Als es ben je erop gebrand om vooruit te komen: een
echte carrièremaker. Je komt daardoor gauw als koppig, berekend en
ambitieus over. Als je dan je doel bereikt hebt, ben je wel bereid
om andere mensen vooruit te helpen. Je bent (meestal) gelukkig in de
liefde. |
|
|
|
