Smeerwortel

geneest kneuzingen en ontstekingen


redactie - Wilma van Oss


Gewone smeerwortel (Symphytum officinale)

Naamgeving

De soortaanduiding officinale (uit de apotheek) geeft aan dat de plant vanouds medische toepassingen heeft gekend.

De wortels van de Gewone smeerwortel worden al eeuwenlang verwerkt in smeersels voor genezing van kneuzingen en gewrichtspijnen.

 

Groeiplaats
Deze vaste plant groeit op vochtige tot natte, voedselrijke grond aan waterkanten en op dijkhellingen. Een soort die zich echt in Dreumel thuis voelt.

 
Herkenkenmerken
 

De Gewone smeerwortel is helemaal ruw behaard. Dat is kenmerkend voor de familie waartoe deze soort hoort: de Ruwbladigen. De plant wordt 40 -100 cm hoog.

 

Gewone smeerwortel bloeit in het late voorjaar en het grootste gedeelte van de zomer, van eind april tot augustus en kan zowel paarse, roze als witte bloemen hebben.

 

De (2-4 centimeter lange) klokvormige bloempjes zijn 5-tallig; de paarse of witte kroon heeft 5 slipjes, er zijn 5 kelkblaadjes en 5 meeldraden.

 

 
Diefstal na inbraak!

Gewone smeerwortel wordt vaak bezocht door hommels. Vaak bijt de hommel aan de achterkant van de bloem een gaatje om bij de nectar te komen. Jac.P. Thijsse noemde dit "diefstal na inbraak".


Dr. Jac. P. Thijsse (1865 – 1945) was onderwijzer, veldbioloog en natuurbeschermer. Hij werd vooral ook bekend als schrijver van de teksten van albums van koekjesfabrikant Verkade. Bij de koekjes van Verkade zaten plaatjes die je in de albums kon plakken, ter illustratie van de tekst van Thijsse. Wel dure koekjes waardoor niet iedereen zich die kon veroorloven. De albums zijn nu een collectoritem.

Het landschap in de omgeving van Dreumel wordt in twee van zijn albums beschreven.
 

“……. Dan Dreumel, dat beschouwd moet worden als westelijkste punt van het Land van Maas-en-Waal.

’t Is het oord van waterverschrikking… Hoe teisterde de laatste overstrooming er de bevolking!

Maar toch, hoe vruchtbaar is er de bodem. En brengt het ons niet in herinnering hoe de eerste bewoners, twintig eeuwen geleden, zich hier vestigden omdat het land er rijk en goed was, telkens door de watersnooden verdreven, steeds naar dezelfde streek terugkeerden, gelokt door haar vruchtbaarheid?.......”

Uit: ONZE GROOTE RIVIEREN (1938)

 

     
Geneest kneuzingen en ontstekingen met de natuur!

Zalf gemaakt van de wortels van deze soort wordt gebruikt bij de behandeling van kneuzingen, chronische aandoeningen van gewrichten en bij ontstoken spataders.

 

Recept voor Smeerwortelzalf:

1.    Verzamel de wortels, borstel ze schoon, droog ze goed af en snijd ze in kleine stukjes;

2.    Doe wat vaseline in de pan en verwarm deze in een grotere pan met water (au bain Marie);

3.    Als de vaseline gesmolten is, doe je er de wortelstukjes in. Laat het geheel 12 uur zachtjes trekken zonder deksel;

4.    Zeef de vloeibare vaseline door een dunne doek of een papieren theefilter.

5.    Laat de vaseline afkoelen en roer er iets koudgeperste zonnebloem- of olijfolie door tot je de juiste dikte hebt.

6.  Schep de zalf in schone potjes. De zalf is 2 - 3 jaar houdbaar.