|
Je kunt vertegenwoordigers van de familie herkennen aan de
bloembouw. Er zijn vijf kroonbladeren. Het grootste blaadje
(1), noemt men de vlag. De twee zijblaadjes (2) heten
zwaarden en de twee bootvorming vergroeide blaadjes noemt
men de kiel (3). |
Ben je niet helemaal zeker van je zaak, kijk dan in de kiel
(3). Zie je daar dan tien meeldraden (waarvan er negen zijn
vergroeid), dan weet je zeker dat je te maken hebt met een
lid van de familie van de Vlinderbloemigen. |
|
|
|
De vruchten
worden peulen genoemd en komen in allerlei vormen voor. De
gewone vorm vind je bijvoorbeeld bij de erwt, boon en pinda.
Het
bijzondere van de pinda is dat wanneer de peul zich in de
bloem heeft ontwikkeld, de steel van de bloem langer wordt
en zich de grond in boort. Onder de grond rijpt de vrucht.
Ze worden daarom ook wel aardnoten/grondnoten genoemd.
Er zijn ook
interessantere vormgevingen, zoals gekromde, gedraaide,
gewonden peulen of peulen met haken.
De peulen hebben vaak een hoog eiwitgehalte en daarom zijn
de peulvruchten belangrijke voedselplanten. Er is altijd op
neergekeken omdat ze goedkope vleesvervangers zijn: wie geen
vlees kon betalen at peulvruchten. |
|
|
|
Winderigheid kan
ontstaan na het eten van peulvruchten. De belangrijkste oorzaak is
dat ze koolhydraten bevatten, die we niet zelf kunnen verteren. Maar
de bacteriën in onze dikke darm wel en die produceren daarbij gas.
Omdat ze gemakkelijk zijn te kweken werden/worden ze ook als veevoer
gebruikt. Voorbeelden zijn Luzerne, Voederwikke en de
Klavers. |
|
|
De
Vlinderbloemigen leven samen met een schimmel die de stikstof
uit de lucht bindt. Deze schimmel zit in knolletjes aan de wortels
(de wortelknolletjes). De bacteriën zorgen voor extra eiwitten voor
de plant en krijgen daarvoor in ruil koolhydraten.
Vlinderbloemigen worden en werden om deze reden gebruikt als
groenbemester.
|
|
Korte samenvatting van het voorafgaande |
|
|
Dit is een plaatje
uit een biologieboek van de erwt dat een prachtig overzicht geeft
van alle kenmerken van de vlinderbloemigen.
Je ziet de bladeren,
die zijn samengesteld uit meer blaadjes. Aan het eind zit er een
rank. Deze rank hebben wel veel, maar niet alle familieleden.
Er is verder een
afbeelding van de bloem (vlag, zwaarden, kiel en de vergroeide
meeldraden) die karakteristiek is voor alle soorten van deze
familie.
Dan de vrucht (peul)
ook karakteristiek voor deze familie.
En dan de wortels
met wortelknolletjes.
Links ernaast zie
je een vruchtje (de erwt) die aan het uitlopen is. |
|
|
|
|
Lupine |
|
|
Lupinemeel, gemaakt van
de zaden, wordt sinds de jaren negentig verwerkt in
o.a. pasta’s, koekjes, pannenkoekenmeel.
Het is echter gebleken
dat lupinemeel allergische reacties kan geven. Vanaf
december 2008 is het daarom verplicht op etiketten
van voedingsmiddelen te vermelden of er ook
lupinemeel is gebruikt. |
|
|
|
Brem |
|
|
Van de twijgen van brem
werden
bezems gemaakt. In het verleden werd de
vezel van de plant in tijden van schaarste gebruikt
als vervanger van jute.
Volgens een oude legende
zou brem door de Heilige Maagd vervloekt zijn omdat
de openspringende peulen zoveel lawaai maakten dat
zij de Heilige Familie bijna verraden hebben aan
koning Herodes.
Pas op! De zaden zijn giftig! |
|
|
|
|
|
Gouden regen |
|
Pas op! De peulen van de gouden regen zijn
giftig! De boom is dus niet geschikt voor tuinen waar kleine
kinderen en huisdieren in spelen |
|
|
|