|
Vergeten groenten afl. 1
De komende drie
maanden zullen ‘vergeten groenten’ worden besproken die alle
tot de composietenfamilie horen. Deze groenten worden nu
nauwelijks nog gegeten, maar waren vroeger best populair.
Wil je meer weten
over vergeten groenten, kijk dan op de site van de
‘Historische Groentenhof’:(http://www.vergeteneten.nl/
). Dit is een organisatie die zich richt op de teelt en de
promotie van vergeten, zeldzame en bijzondere groenten. |
|
|
|
Kardoen (Cynara cardunculus) |
|
Kardoen is een
oeroude cultuurplant. De plant werd al vanaf de vierde eeuw
v.Chr. door de Romeinen en de Grieken gegeten. In
Zuid-Europa wordt de plant nog steeds veel gegeten. Het is
een groente die herinnert aan de spruitjes, witlof en
andijvie van vroeger, toen de bittere smaak nog niet weg was
veredeld. De soort verdient vooral ook een plaats in de tuin
door de geweldige sierwaarde. |
|
|
.jpg) |
Naamgeving
De
kardoen behoort tot het geslacht Cynara.
Cynara betekent stekelige plant en dat is het.
Want het is een distel, hetgeen ook blijkt uit de
soortaanduiding cardunculus, dat een
verkleinwoord is van distel.
Een variëteit van
de kardoen is artisjok (Cynara cardunculus var.
scolymus). |
|
|
|
|
Teelt |
|
Zaaien vanaf begin
april onder glas of binnen, begin mei in de volle grond.
Kiemt bij ongeveer 20 graden binnen een dag of tien. Na
opkomst zo licht mogelijk zetten. Na verschijning van het
tweede bladpaar verspenen in aparte (hoge, vanwege de
penwortel) potjes en licht en niet te nat verder opkweken.
Vanaf midden mei buiten uitplanten in de (moes)tuin en
versteld staan van de enorme groeikracht.
De kardoen is een
tweejarige plant, die in het eerste jaar een forse bladrozet
vormt. In het tweede jaar komen de bloeistengels dan
tevoorschijn, en na de bloei en het afrijpen van het zaad
sterft de plant meestal af, al komt het ook voor dat
onderaan nieuwe scheuten worden gevormd.
Het afdekken van de
bladeren zorgt ervoor dat de stelen minder bitter smaken. |
|
|
|
Herkenkenmerken |
| |
|
.jpg) |
.jpg) |
|
De bloeiwijze is 4
tot 5,5 cm breed.
De blauw-lila hoofdjes bestaan uitsluitend
uit buisbloemen. Deze worden omgeven met
omwindselblaadjes met spitse stekeltop. |
Het is een tweejarige, 80 - 90 cm tot twee meter
hoge, wollig behaarde distelachtige soort met dikke
vlezige gegroefde stengels. De bladeren zijn tot
50 cm lang en 35 cm breed, stevig, veervormig
gelobd. De toppen van de bladeren zijn bezet met 1,5
- 3 cm lange starre gelige stekels. De bladeren
zijn zilverkleurig door de viltige beharing.
|
|
|
|
|
Gebruik |
|
Kardoen is rijk aan
kalium, magnesium, calcium, ijzer. De soort is qua smaak een
mix van artisjok, selderij en schorseneer. Bitter en toch
ook een beetje zoet. Bij de oogst gaat het vooral om de
bladstelen.
Stamppot van de
bladstelen is makkelijk te bereiden, gezond en lekker.
Kardoen wordt zwart in metaal, dus neem emaillen
keukengerei.
De jonge bloemknoppen
kunnen op dezelfde manier als artisjok worden klaargemaakt.
Maar de bloemen van de artisjokken worden door de
fijnproevers meer gewaardeerd. |
|
|
Kardoen
slaatje
Ingrediënten
8 zeer jonge kardoenstelen,
geblancheerd in stukjes van 3 cm
6 - 8 ansjovisfiletjes uit blik, afgespoeld, uitgelekt
2 knoflooktenen
4 el. olijfolie
1 el. citroensap
1 el. witte wijn
4 nieuwe aardappels, beetgaar gekookt, in dobbelstenen
12 kerstomaatjes, gehalveerd
½ rode ui, zeer fijngehakt |
|
Bereidingswijze
De stengels van
de kardoen met een dunschiller schillen.
Pureer
ansjovis met knoflook, olie, citroensap en wijn, meng door
kardoen en aardappel, garneer met tomaat en ui, en serveer
naast romige risotto. |
|
|
|
|
