|
|
|
Beemdkroon (Knautia arvensis) |
 |
Naamgeving
Het geslacht Knautia is vernoemd naar de
Duitse arts en botanicus Knaut (1638-1694). De
soortaanduiding arvensis betekent ‘op akkers
staand’.
De oude
geslachtsnaam voor deze soort was Scabiosa
(schurftkruid). Deze naam verwijst naar zijn
vroeger gebruik bij de bestrijding van schurft.
De soort
staat sinds 2012 op de Rode lijst van planten als
kwetsbaar/afnemend.
De soort heeft open
plekjes nodig om te kunnen kiemen. In de intensief
beheerde weilanden zijn die er niet. Nu in de
uiterwaarden de natuur haar gang kan gaan, zorgt dat
er daar door de verruiging ook steeds minder
geschikte kiemplaatsen zijn. |
|
|
|
|
|
Groeiplaats |
|
Beemdkroon is een soort die gerekend wordt tot de
stroomdalflora en is dus kenmerkend voor de uiterwaarden en
rivierdijken. Daarbuiten hebben ze zich gevestigd in bermen
en in extensief beheerde graslanden. Hij houdt van zon en
een beetje ruimte om zich heen. |
|
|
|
Herkenkenmerken |
|
|
|
De soort heeft een
bloeiwijze (een hoofdje: heleboel bloempjes die dicht bij
elkaar zitten op een gemeenschappelijke bloembodem aan het
eind van de stengel) en lijkt hierdoor sprekend op de
familie composieten (Asteraceae) die in 2012 centraal hebben
gestaan in deze rubriek.
Maar kijk je in de bloempjes, dan blijkt dat dat bij
een composiet (links) de vijf meeldraden tot een bruin
kokertje zijn vergroeid en bij de beemdkroon (rechts) de
meeldraden overal vrij uit de bloempjes steken.
De bouw van de bloempjes
bepaalt bij planten bij welke familie je hoort en
beemdkroon is dus overduidelijk geen composiet. De soort
wordt ingedeeld bij de kamperfoeliefamilie (Caprifoliaceae).
|
|
|
|
 |
 |
| |
De licht
blauwpaarse, soms roodpaarse bloemhoofdjes zijn 2
tot 4 cm groot. Ze zijn vrij vlak en hebben
stralende randbloemen. De bloemkroon heeft vier
slippen.
Bloeitijd van juni tot in de herfst. |
|
|
| |
Overblijvend
15 tot 60 cm hoog, die zich met wortelstokken
uitbreidt. De (vaak) grijsgroene bladen zijn
variabel van vorm.
De langwerpige rozetbladen zijn gesteeld. Meestal
zijn ze ongedeeld. De zittende stengelbladen
staan tegenover elkaar. Ze zijn veervormig
gedeeld. |
|
|
|
|
|
|
Alles hangt met alles
samen! |
 |
De Knautia of
beemdkroon is voedselplant van de knautiabij (Andrena
hattorfiana). Deze bij verzamelt alleen stuifmeel van
deze soort. De Knautiawespbij (Nomada armata),
legt als een koekoek zijn eieren in het nest van de
knautiabij. En zo laat deze parasiet de knautiabij
zorgen voor zijn nageslacht.
Verdwijnt de
beemdkroon, verdwijnt de knautiabij en dus ook de
knautiawespbij. |
|
|
|
|
Een van zeer vele
afhankelijkheidssrelaties in de natuur en een illustratief voorbeeld
van het domino-effect van een wijziging in de leefomstandigheden van
een bepaalde soort. |
|
|
