De Mexicaanse griep

een milde griep of vergelijkbaar met de Spaanse griep?

3 september 2009
(met dank aan Wilma Driessen - van Oss, Bea van Sommeren en Gerard van Welie)
Dagelijks wordt er in de kranten aandacht besteed aan de Mexicaanse griep. De meningen over de ernst van deze griep lopen nogal uiteen. De een spreekt van een "mild griepje", anderen spreken over een pandemie en ook wordt regelmatig de vergelijking gemaakt met de Spaanse griep.
 
Tremele houdt zich verre van deze discussie maar ging in de archieven op zoek naar gegevens over de Spaanse griep in Dreumel.
 
De Spaanse griep
 De naam 'Spaanse griep' is niet correct. Men vermoedt dat het virus dat deze ziekte veroorzaakte,  zijn oorsprong heeft in de Verenigde Staten. De Amerikaanse militairen namen dit virus  aan het eind van de eerste Wereld Oorlog mee naar Frankrijk waar zij aan wal gingen om te vechten. 
De naam 'Spaanse griep' is waarschijnlijk ontstaan doordat de Spaanse kranten die geen oorlogscensuur kenden als eerste over de ziekte berichtten.

Toen de oorlog in november 1918 eindigde en soldaten terugkeerden naar hun landen, werden ze overal ter wereld feestelijk onthaald. Door deze wereldwijde massabijeenkomsten verspreidde het virus zich als een schokgolf.

In eerste instantie leek het virus relatief onschadelijk, totdat de eerste doden vielen. In Nederland stierven binnen enkele maanden 27.000 mensen aan de Spaanse griep. De meeste in de maanden oktober (5506), november (16.960) en december (5321) van 1918. Hele gezinnen stierven. In Gelderland waren er ruim 2000 slachtoffers. Gemiddeld overleed dus 1 op de 250 inwoners.

 

In 1919 was de griep, net zo snel als ze op was gekomen, weer helemaal weg, maar had meer levens geëist dan de Eerste Wereldoorlog zelf!
 
De Spaanse griep in Dreumel
Ook Dreumel werd hevig getroffen door de Spaanse griep. In sommige gezinnen overleden één of meer kinderen. Het ergst getroffen werd het gezin van Rutgerus Schreeven en Wilhelmina Elisabeth Verdijk.

Deze familie woonde sinds 2 juli 1821 in Dreumel, want op die datum werd Ruth Schreeven door schout Meijnhard van het Schoutambt Dreumel benoemd tot schoolonderwijzer. Hij was afkomstig uit Balgoij en Keent.
 
Het gezin van zijn kleinzoon Ruth die als landbouwer de kost verdiende werd in november 1918 keihard getroffen door de Spaanse griep. Het gezin had op dat moment acht kinderen.  In één week overleden maar liefst 4 kinderen:
 
 
 

Anna Catharina Jacoba Schreeven
13 jaar, 3 november 1918

Catharina Wilhelmina Francisca Schreeven
2 jaar, overleden 5 november 1918

Wilhelmina Elisabeth Maria Schreeven
7 maanden, overleden 6 november 1918

Johannes Franciscus Gerardus Schreeven
5 jaar, overleden 8 november 1918
 

Anna Schreven
 
 

Er werden......

.... verschillende prentjes uitgegeven
   
In de jaren 30 van de vorige eeuw vertrokken vier kinderen van hetzelfde gezin Schreeven naar Duitsland: de jongens Harrie en Jan visten op de Rijn, tussen Bonn en Rüdesheim. Zus Jacoba en jongste broer Ruthgerus volgden spoedig. Harrie overleed als 25-jarige aan een longontsteking. De anderen trouwden allemaal in Duitsland.
(Bron: Harry Schreven)
 

Ook het gezin van Gijsbertus van Leur en Jacoba van Woezik verloor twee kinderen als gevolg van de Spaanse griep:

1. Gijsbertus van Leur,
    geboren in Dreumel (Gld) in het jaar 1916, overleden aldaar op vrijdag 2 augustus 1918 (acte 30 van 3 augustus 1918). 

2. Wilhelmina Jacoba van Leur
    geboren in Dreumel (Gld) in het jaar 1917, overleden aldaar op maandag 29 juli 1918 (acte 28 van 29 juli 1918).
 
Johanna van Leur, een zus van Gijsbertus en gehuwd met Lambertus Lamers verloor ook 2 kinderen:

1. Antonia, oud 1 jaar, overleden 2 juli 1918.
2. Johanna Catharina, oud 5 jaar, overleden 18 juli 1918.
 
Kindersterfte Dreumel (1918-1919)
Met behulp van www.genlias.nl  heeft Tremele een onderzoek gedaan naar de sterfte van kinderen in Dreumel in de jaren 1918 en 1919. Dat leverde onderstaande lijst op. Het is niet bekend of al deze kinderen overleden zijn als gevolg van de Spaanse griep. Het is echter wel een opvallend lange lijst.

Eenieder die meer informatie heeft over onderstaande personen in relatie met de Spaanse griep wordt vriendelijk verzocht contact met ons op te nemen. Ook verhalen m.b.t. de Spaanse griep in Dreumel zijn welkom.
 
Naam overledene Vader Moeder Sterfdatum Leeftijd
Jan Hendrik van Doornik Johannes van Doornik Johanna van Oorsouw 25-04-1918 oud 3 maanden
Antonia Lamers Lambertus Lamers Johanna van Leur 02-07-1918 oud 1 jaar
Gerardus Sas Francis Sas Geertruida Maria van den Berg 10-07-1918 oud 2 jaar
Franciscus Judocus Aloijsius Jansen Petrus Johannes Antonius Jansen (schoenmaker) Cecilia Francisca Peterse 11-07-1918 oud 3 jaar
Johanna Catharina Lamers Lambertus Lamers Johanna van Leur 18-07-1918 oud 5 jaar
Johanna Maria de Jong Antonie de Jong Johanna van Oorsouw 20-07-1918 oud 8 weken
Wilhelmina Jacoba van Leur Gijsbertus van Leur Jacoba van Woezik 29-07-1918 oud 1 jaar
Augusta Maria van Leeuwen Gerardus van Leeuwen Antonetta Wilhelmina Schmidt 01-08-1918 oud 5 weken
Gijsbertus van Leur Gijsbertus van Leur Jacoba van Woezik 02-08-1918 oud 2 jaar
Peter Veld Nicolaas Veld Maria van Sommeren 13-08-1918 oud 2 jaar
Antonius Alardus Gerlag Josephus Gerlag Jacoba van Hoften 26-08-1918 oud 2 maanden
Anna Catharina Jacoba Schreeven Ruthgerus Schreeven Wilhelmina Elisabeth Verdijk 03-11-1918 oud 13 jaar
Catharina Wilhelmina Francisca Schreeven Ruthgerus Schreeven Wilhelmina Elisabeth Verdijk 05-11-1918 oud 2 jaar
Josephina van den Berg Gerrit van den Berg Jacoba Cornelia van der Eijk 06-11-1918 oud 1 jaar
Wilhelmina Elisabeth Maria Schreeven Ruthgerus Schreeven Wilhelmina Elisabeth Verdijk 06-11-1918 oud 7 maanden
Johannes Franciscus Gerardus Schreeven Ruthgerus Schreeven Wilhelmina Elisabeth Verdijk 08-11-1918 oud 5 jaar
Adriana Christina Gerlag Adrianus Gerlag Sophia van Oorsouw 09-11-1918 oud 2 jaar
Theodorus Aloijsius van Oorsouw Gerrit Johannes van Oorsouw Geertrui Kooijmans 21-11-1918 oud 2 maanden
Jacoba Gerarda de Bont Nicolaas Maria de Bont Johanna Vermeulen 16-12-1918 oud 1 jaar
Grada Elisa Vink Peter Quirinus Vink Berdina Maria Verbruggen 21-01-1919 oud 5 maanden
Geertruida Anna de Kleijn Gerrit de Kleijn Maria Verbruggen 17-02-1919 oud 1 jaar
Johannes Theodorus Verschuure Johannes Antonius Verschuure (bakker) Theodora van der Donk 07-03-1919 oud 2 maanden
Johan de Kleijn Adrianus de Kleijn Johanna van der Sluis 22-03-1919 oud 9 maanden
Theodorus Gerlag Johannes Franciscus Gerlag Allegonda Wilhelmina Mijdam 25-04-1919 oud 1 jaar
Aleida Maria Kooijmans Johannes Dirk Kooijmans Theodora Christina Boumans 12-07-1919 oud 1 maand
Antonius Johannes Hendrikus Kooijmans Hendrikus Antonius Kooijmans Cornelia van de Wert 16-08-1919 oud 1 jaar
Jacobus Alardus Maria van den Berg Johannes Franciscus van den Berg Johanna Jacoba Merkus 14-09-1919 oud 1 jaar
Johanna Petronella de Man Antonie de Man Hendrika Wouters 23-10-1919 oud 5 jaar
 

periode 25 april 1918 – 16 december 1918: 19 kinderen (in de leeftijd van 5 weken tot 13 jaar)
periode 21 januari 1919 – 23 oktober 1919:   9 kinderen (in de leeftijd van 1 maand tot 5 jaar)

Totaal: 28 kinderen. 13 jongens, 15 meisjes
 

Bron: www.genlias.nl : jonge kinderen uit Dreumel, overleden in 1918/1919.