Het Roodborstje


redactie - Tineke Vink - Liefkens


Allereerst iedereen een heel gezond en natuur rijk 2008 toegewenst.

Dit jaar begin ik met een prachtig vogeltje, het roodborstje. Als we goed om ons heen kijken en luisteren is deze tuinbezoeker zeker in Dreumel te vinden.

 
 
Klasse:  Aves (vogels)
 
Orde:    Passeriformes (zangvogels)
 
Familie: Turdidae (lijsters)
 
Geslacht en soort: Erithacus rubecula  (roodborst)  

   
Kenmerken: Gedrongen zangvogel met een olijfbruine rug en helder oranje-rode borst, tot boven de snavel.
   
Biotoop: In bossen, tuinen en parken, vooral met dichte onderbegroeiing.
   
Verspreidingsgebied: In heel Europa met uitzondering van delen van de Middellandse Zeekust en Noord-Scandinavië. Komt ook voor op de Azoren, de Canarische Eilanden en in delen van Noord-Afrika. In het oosten tot in Centraal Rusland, Turkije en Iran.
   
Maten, gewicht en leeftijd: Lengte 14 cm, vleugelspanwijdte 26 cm, weegt 19,5 gram, leeft enkele jaren.
   
Voortplanting: Broedtijd april - juni, 5- 7 witte eieren met roestbruine vlekken, kan 2x broeden. Het nest wordt op een goed beschutte plek en verborgen plek dichtbij de grond gemaakt.

De jongen hebben nog geen rode borst veren. Daardoor wekken ze bij de ouders geen agressie op, en zijn goed gecamoufleerd in de struiken. De jongen verlaten na 14 dagen het nest en zijn na een jaar geslachtsrijp.

   
Voedsel: Insekten, wormen, bessen en zaden.
   
Leefgewoonten
Roodborsten zijn vaak erg nieuwsgierig en goed van vertrouwen, anderen noemen het brutaal. Terwijl je in de tuin bezig bent, kijken ze nauwlettend toe of er in de omgewoelde aarde iets eetbaars te vinden is.

Tegen soortgenoten zijn zowel mannetje als vrouwtje daarentegen heel agressief en verdedigen zomer en winter fel hun territorium. Ze tonen daarbij de rode borstveren.

Er is zelfs vastgesteld dat als men het mannetje een lapje oranje stof voorhoudt,hij al bijzonder agressief kan reageren. Dit alles kost onze roodborst veel energie. Zijn hartje klopt dan ook 8 maal zo snel als het hart van ons.

Veel van onze roodborsten trekken in de winter naar Frankrijk en Spanje. Vanuit Noord-Europa komen grote aantallen naar Nederland.

Pa en ma zingen beiden
In het vogelrijk zijn het meestal enkel de mannetjes die zingen. Bij het roodborstje zingt ook het vrouwtje. Vogels die zingen, doen dit vooral om hun territorium te markeren en een partner te lokken.

Roodborstjes zingen het hardst, langst en indringendst in de lente als ze op zoek zijn naar een partner. Het gezang in de vroege ochtend heeft meestal te maken met de afbakening van het territorium.
Anders dan de meeste van onze vogels, zingen roodborstjes bijna het hele jaar door. Mannetjes beginnen vaak al in februari met hun voorjaarslied.

 
Broedtijd.
Zodra de keuze op een wijfje gevallen is, lokt het mannetje het vrouwtje door het aanbieden van voedsel. Hij brengt het vrouwtje smakelijke hapjes waar zij met trillende vleugels om bedelt.
 
Het roodborst vrouwtje krijgt door het warme lenteweer de drang om een nest te bouwen. Zij is de bouwvakker en maakt een komvormige nest, dat bestaat uit bladeren, gras en plantenwortels en is gevoerd met haar.

Vaak zijn de nesten te vinden dicht bij huizen en funderingen. Ze laten zich ook wel eens verleiden door een nestkastje dat op een geschikte, verborgen plek hangt.

Door haar bruine rug heeft zij de 14 dagen dat ze op het nest zit een prima schutkleur. Gedurende deze tijd wordt zij door het mannetje gevoerd, soms wel driemaal per uur. Beide ouders verzorgen de jongen.

 
De jongen verlaten na 14 dagen het nest en zijn vliegvlug. Het gebeurt nogal eens dat het vrouwtje alweer op nieuwe eieren zit, terwijl het mannetje zich nog bekommert om de jonge vogels. Na een jaar zijn de jonge vogels volwassen.
 
Verhalen
In de volksverhalen heeft de vogel zijn rode vlek gekregen van de stervende Christus. Toen deze aan het kruis hing werd zijn pijn nog verhoogd door een venijnige doorn in zijn doornenkroon. Niet dat de andere stekels niet pijnlijk waren, maar deze stak net naast zijn oog.

Het roodborstje, nieuwsgierig als altijd, zat op het kruis en had het opgemerkt. Met zijn sterk snaveltje brak het de stekel af en trok hem heel voorzichtig uit de wonde. Daarbij viel er een druppel bloed op zijn borst en werden zijn pluimpjes rood gekleurd. Jezus zag dit en sprak: "Aan deze druppel bloed zal men voortaan herkennen dat jij mijn lijden hebt verzacht." Vanaf dat ogenblik had het vogeltje een rode borst en werd het roodborstje genoemd.

 
Bekend is ook het volgende versje...........
Roodborstje tikt tegen het raam
tik tik tik
Laat mij erin, laat mij erin
't is buiten koud en te guur naar mijn zin
Laat mij erin, mij erin
 
Meisje deed open en gaf uit haar schoot
korreltjes suiker en kruimeltjes brood
dat was het roodborstje wel naar de zin
Hij vloog het bos toen weer in.

Klik op onderstaand plaatje en bekijk foto's, een film en een geluidsfragment van deze mooie zangvogel.