Meidoorn

een natuurlijke perceelsafrastering


redactie - Wilma van Oss


Naamgeving

De wetenschappelijke geslachtsnaam Crataegus is afgeleid van het Griekse woord kratos wat kracht betekent.

De Nederlandse naam van de soort verwijstt naar het begin van de bloeitijd en het bezit van doorns. 

In Nederland komen van nature twee soorten meidoorns voor: de Een- en de Tweestijlige meidoorn.

Het verschil zit hem niet alleen in het aantal stijlen, ook de vorm van de bladeren is niet helemaal hetzelfde. De Eenstijlige meidoorn komt het meest voor en deze wordt hier beschreven.

meidoornen langs de Polstraat

 
 

De boom/struik kan tot 8 meter hoog worden en komt van nature op de zwaardere (klei)grond voor. 

De meidoorn heeft doorns (zie witte pijltjes). Je kunt zien dat dit doorns zijn omdat doorns altijd op dezelfde plek staan als de bladeren. (Stekels doen dat niet, die staan willekeurig verspreid op de takken. Zoals bij de rozen. Rozen hebben dus in tegenstelling tot het taalgebruik geen doorns maar stekels).

Het zijn takdoorns omdat de (oudere) doorns net als een tak bladeren en bloemen/vruchten dragen.

 

 
 
Meidoorns horen bij de Rozenfamilie. Ze hebben dus dezelfde bloemvorm en vruchten. De struik bloeit vanaf mei tot in juni met sterk geurende bloemen. De vruchten worden gegeten door vogels, die daarmee zorgen voor de verspreiding van de zaden. Het zijn vooral spreeuwen en vinken die de vruchten eten.
 
 

Maar ook voor vogels die alleen in najaar en winter hier verblijven zijn de vruchtjes (vooral tijdens een sneeuwperiode) een belangrijke voedselbron. Twee voorbeelden van die soorten zijn de Kramsvogel (links) en de Koperwiek (rechts). Als je in de winter in de uiterwaarden gaat wandelen, kun je deze soorten zien en/of horen.

Wil je weten welk geluid deze (en andere vogels) maken ga dan naar www.vogelvisie.nl
 
Meidoornhaag, een natuurlijke afrastering

Het hout van deze struik is hard en werd gebruikt voor fijn snijwerk, wandelstokken, egtanden en kamraderen in molens. De bessen dienden tijdens de Eerste Wereldoorlog als koffiesurrogaat.

De meidoorn werd vanwege de doornen op de takken veel gebruikt in hagen als perceelafscheiding. Na de uitvinding van het prikkeldraad (in 1879 door een Amerikaan die er 5 patenten op kreeg) was dat niet meer nodig.

 
Bacterievuur
Bacterievuur is een plantenziekte veroorzaakt door een bacterie. De kenmerken van de ziekte zijn bruinzwart verkleuren, verdorren en verschrompelen van bloesems, bladeren en twijgen. Het is een besmettelijke ziekte, welke een gevaar vormt voor de fruitteelt. Vooral peren zijn naast meidoorns vatbaar voor bacterievuur. De oude naam voor bacterievuur is daarom perenvuur. In Nederland is in de tachtiger jaren van de twintigste eeuw een campagne gevoerd om meidoorns te verwijderen. Nu is gebleken dat de meidoorn slechts een geringe bijdrage heeft aan de verspreiding van bacterievuur is de meidoornjacht gestopt.
 
Volksgeloof, -wijsheid
 
Als de meidoorn veel bloesem heeft, voorspelt dat een rijke korenoogst. Veel rode bessen in het najaar duidt op de komst van een strenge winter. En er waren veel bessen dit najaar en het ziet er naar uit dat deze wijsheid wordt bewaarheid!