|
Kamperfoelie (Lonicera periclymenum) |
|
Naamgeving
De Nederlandse naam is een verbastering van het
Latijnse caprifolium, dat "geitenblad"
betekent. Misschien omdat hij net zo goed kan
klimmen als een geit?
Lonicera is genoemd naar
Adam Lonicer of Lonitzer, een Duitse botanicus
(1528-1586). Periclymenum is een Griekse
plantennaam en betekent ‘ranker’. Deze naam is weer
afkomstig van het Griekse perikleiein
(ontwinden), een verwijzing naar de groeiwijze.
De
soort is lid van de kamperfoeliefamilie (Caprifoliaceae),
alhoewel hij voor de leek weinig lijkt op zijn
familieleden kaardenbol en beemdkroon. Maar dat ze
familie zijn, bleek uit de DNA-test. |
|
|
|
Groeiplaats |
Op de Friese
klei na, komt kamperfoelie in Nederland overal algemeen
voor. De wilde kamperfoelie is van nature een echte
bosplant, dit verklaart zijn voorkeur voor plekjes met wat
schaduw. |
|
Herkenkenmerken |
|
Kamperfoelie bloeit
van juni tot soms ook nog in september en oktober, zodat de
plant dan gelijktijdig vruchten en bloemen draagt.
De bloemen zitten in
gesteelde hoofdjes. Ze zijn klierachtig behaard, geelwit en
soms zijn ze rood of paars aangelopen. Ze zijn 4 tot 5 cm
lang en hebben twee lippen. De bloemen verspreiden
een sterke geur.
Echt giftig zijn de bessen
voor de mens niet. Je kunt er wel behoorlijk misselijk van
worden. Laat het eten ervan dus maar aan de vogels over, die
daar geen last van blijken te hebben. |
|
|
|
Deze liaan, dat wil
zeggen houtige klimplant die zich door bomen en struiken
slingert, kan wel ruim zes meter lang worden. De houtige
stengels zijn rechtswindend of kruipend.
De bladeren staan tegenover
en zijn van boven donkergroen en van onderen blauwgroen. Ze
zijn eivormig tot langwerpig en 4 tot 10 cm lang. |
|
|
|
Gebruik |
Medicinaal
Kamperfoelie is sinds
lang een medicinale plant. En wordt als wondreinigend middel
gebruikt. De bloemen en bladeren werden vroeger
gebruikt tegen astma en hoest.
In de
homeopathie wordt een extract uit het blad voorgeschreven voor
mensen die zich snel opwinden en kwaad worden. Dus in deze tijd een
aanrader voor hele volksgroepen.
De geur wordt gebruikt in zeep en
shampoo. |
|
Voedselbron |
Vooral in de avond is de geur van
de kamperfoelie heel sterk. Precies de tijd waarop de nachtvlinders
in actie komen. Door de geur worden ze aangetrokken en weten ze
feilloos waar ze zijn moeten. Nachtvlinders worden niet alleen
aangetrokken door geuren, maar ook door licht. Span maar eens een
wit laken op en zet er een felle schijnwerper bij. Je zult er
versteld van staan hoeveel verschillende soorten nachtvlinders en
ook andere insecten er op afkomen. |
|
|
Maar ook
dagvlinders foerageren op de
wilde
kamperfoelie,
zoals de glasvleugelpijlstaart (Hemaris fuciformis).
Met zijn
geelbruine pantser, witte band, zwart achterwerk en
doorzichtige vleugels lijkt de glasvleugelpijlstaart op een
fors uitgevallen hommel. Het is een snelle vlieger die al
stil hangend met zijn lange tong nectar uit bloemen kan
drinken.
|
|
|
En tot besluit ter
overdenking een paar dichtregels van Hugo Pos:
Geloof me toch, als ik
van hier verdwijn
maakt het niet uit.
Straks bloeit weer de jasmijn
en geurt de
kamperfoelie. Erger zou het wezen
als zij verdwenen waren
- ik er nog zou zijn. |
|