De treurwilg

boom van treurnis

redactie - Wilma van Oss

Treurwilg (Salix alba 'Tristis')
 

Naamgeving

 

Van de treurwilg (zie voor beschrijving van de wilgen de aflevering van de maand januari 2010) zijn inmiddels allerlei variëteiten op de markt en/of hebben de kwekers oude varianten nieuwe namen gegeven. 

 

Ik gebruik hier een oude naam. Dit omdat hierin het ‘treur’: ‘Tristis’ nog in de naam voorkomt.

 

 
t December 2013. Foto gemaakt in Dreumel door Antoon van Zon (bron:  fotoo.nl.)
   
Gebruik

Omdat de soort zo decoratief is en goed tegen ‘natte voeten’ kan wordt hij vaak bij vijvers aangeplant. Omdat hij snoei prima verdraagt, kan hij ook in kleinere tuinen worden aangeplant. Een tak in de grond is meestal voldoende om hem te vermeerderen.

De treurwilg is ook vaak te vinden op begraafplaatsen. De soort wordt in de literatuur vaak in verband gebracht met verdriet. Het is een soort die daarom op veel begraafplaatsen te vinden is, ook tot 1960 op het kerkhof ‘Rustoord’ in Dreumel.

 
Een plant geschikt voor een hoofdrol in de maand november, die start met Allerheiligen gevolgd door Allerzielen, de dag waarop de overledenen herdacht worden.
 

De huidige katholieke kerk St. Barbara is gebouwd tussen 1867 en 1882 op een kunstmatig verhoogde plek, om de kerk te vrijwaren voor schade tijdens mogelijke overstromingen.

 

De benodigde grond werd naast de kerk gehaald en zo kwamen daar twee grachten.

 

Deze grachten lagen langs de Rooijsestraat, Hienkershoff en de Wilhelminastraat.                                 

 

Op de hoek van de Rooijsestraat en de Wilhelminastraat werd een treurwilg geplant.

 

RK Kerk van voor 1926

u
 

 

In de gracht zwommen de twee zwanen van pastoor Petrus Karsmakers (pastoor te Dreumel van 1922 - 1943), die hij Jan en Trui noemde.

 

 

 
t Hier pastoor Karsmakers bij zijn
installatie op 17 april 1922
 

 

Aan het eind van het bewind van zijn opvolger Antonius van den Hurk  (pastoor te Dreumel van 1945 -1968) werd de treurwilg gerooid. Toen er meer ruimte nodig was om de doden te begraven werden de vijvers gedempt en in 1960 moest ook de treurwilg wijken, hetgeen door vele Dreumelnaren werd betreurd.

 
Smid  Frans Diels (1893 - 1974)  schreef er een gedicht over in het ‘Weekblad van Dreumel’.
 

DE TREURWILG VAN HET KERKHOF

 

O boom vol schoonheid en vol lof

Wat is U toch gebeurd,

Die de doden van dee’z hof

Uw leven hebt betreurd!

 

Om U, de trots van Maas en Waal

Zal elk een treurlied zingen,

Nu gij valt door ’t moordend staal

Voor een paar zilverlingen.

 

Al zijn wij allen ook verstoord

Gij zijt niet meer, gij zijt vermoord,

Helaas zijn dee’z gedane zaken

Nimmer ooit weer goed te maken.

 

Elk zal U missen als een vriend

Die nooit iets is verweten,

Dit lot hebt gij toch niet verdiend,
Ik kan U niet vergeten!

 

 

 

Voldoende ruimte voor de doden bleek dit niet op te leveren. In de Polstraat werd in 1979 een nieuwe begraafplaats aangelegd.

 

Of dit op de lange termijn nodig is met de nieuwe riten, zoals cremeren en niet eindeloos verlengen van grafrechten, zal blijken.