main

Zon-der documenten

redactie: Jodi van der Giesen

nr.

Het is niet altijd even voor de hand liggend om met een spiksplinternieuw en niet minder interessant artikel te beginnen. Maar het is zich dan al onstopbaar aan het ontspruiten in je gedachten, nadat je iets gelezen hebt wat je aandacht trok en waarvoor je meer registers moet opentrekken, om de registratie – zo goed mogelijk ‒ rond te krijgen, dan in normalere gevallen.

Die gewone gevallen, bij een normalere huwelijksakte, worden met de regel- en onregelmaat van de klok geregistreerd. Er zijn een aantal categorieën die zich van elkaar en van de wijze van registratie, en wat de tijdsduur van de registratie betreft, belangrijk kunnen onderscheiden. Zo heb je …

De huwelijksakte van een kakelvers echtpaar dat gezamenlijk ook al voorkomt in de geboorteakteregistratie als beginnende of al gevorderde ouders. Het enige wat dan nu nog verricht moet worden om ook de huwelijksakte achter je te kunnen laten, zijn de gegevens erop vermeld vast te leggen in de database: een link naar de huwelijksakte zodat die vanuit de database direct aanklikbaar is; de datum van het huwelijk; de geboortedata van het zojuist gehuwde paar; hun beider geboorteplaatsen; naam en eventuele beroep(en) van hun beider ouders; leeftijd van ieder der gehuwden en eventueel een beroep, zoals, en indien, vermeld op de huwelijksakte. En uiteraard de huwelijksakte zelf opslaan in de twee persoonlijke dossiers van de echtelieden.

De huwelijksakte van een echtpaar waarvan of de man of de vrouw niet werd geboren in Dreumel, maar waarvan één van de twee al wel voorkomt in de geboorteakteregistratie als kind, geboren in Dreumel. De registratieactiviteiten worden dan wat uitgebreider in de zin dat er eerst een persoonlijk dossier aangemaakt moet worden voor de niet-Dreumelnaar, zodat ook daarin plaats ontstaat voor een afbeelding van de huwelijksakte. Verder verschilt het vervolg van de registratie niet noemenswaardig van de beschrijving bij a).

De huwelijksakte van een echtpaar waarvan allebei de personen nog nooit voor zijn gekomen in een eerdere registratie. Tot aan de respectievelijke huwelijksakte totaal vreemden en onbekenden en dus ook geen ras-Dreumelnaren. Om niet bekende redenen zijn zij echter in Dreumel terechtgekomen en hebben besloten hier te gaan trouwen, ondanks de gangbare gewoonte destijds om daar te trouwen waar de vrouw werd geboren. Die aantrekkende uitwerking had Dreumel al op ze! In dit geval moeten zelfs wel twee hele nieuwe persoonlijke dossiers aangemaakt worden, voordat het vervolg van de registratie kan plaatsvinden. Als dat eenmaal gebeurd is … zelfde procedure als bij a).

d) De huwelijksakte waarbij de man (een Dreumelnaar) weduwnaar blijkt te zijn van zijn eerste of vorige vrouw(en) en de vrouw (een Dreumelnaar) waarmee hij trouwt, weduwe is van haar eerste of vorige man(nen). Zéér gecompliceerd, omdat een tweede (en twee) persoonlijk(e) dossier(s) moet(en) worden aangemaakt voor ieder van het net getrouwde stel. En ALLE bestaande hyperlinks die standaard in de database doorlinken naar de afbeeldingen van de geboorteakten van alle kinderen die ze hebben, èn naar de eerdere trouwakten, ook allemaal weer één voor één aangepast en herlinkt moeten worden met de twee nieuwe dossiers. Met een huwelijksakte als hier bedoeld en aannemend dat in bijna alle gevallen zowel de weduwnaar als de weduwe al kinderen had uit het eerdere huwelijk, ben je zomaar een hele avond bezig voor alles weer “op orde” is en je – tegen een uur of elf ‒ kunt stellen dat je weer één huwelijksakte verwerkt hebt.

Er zijn nog wel wat nog apartere tussenvormen mogelijk, die telkens een uitdaging vormen hoe je die weer herkenbaar zou kunnen of moeten registreren. Maar ter wille van de noodzaak om niet al te zeer de vaak steeds onbegrijpelijker diepte in te gaan èn om niet al te lange artikelen te schrijven … terug naar het eigenlijke onderwerp van dit artikel.

Want er is een nog veel bewerkelijker categorie. Die namelijk, waar je meent een Ouwe koe over te moeten schrijven.

Zie deze trouwakte.

Naar het zich laat aanzien in allereerste instantie een a)-huwelijksakte. Maar als al heel snel blijkt dat zowel de bruidegom als de bruid niet het eerste daglicht van hun levens in Dreumel zagen, maar respectievelijk in Styrum en Heerewaarden, is het al heel rap een c)-huwelijksakte geworden.

Het wordt echter nog een paar gradaties “anders” als blijkt dat Styrum een woonplaats buiten Nederland is, en wel in Duitsland ligt. Als je het nu zou moeten rijden, doe je er 132 kilometers over.

Maar, okay, niet te lang bij pakken neergezeten … voorwaarts met de registratie.

Eerst maar eens twee nieuwe dossiers aangemaakt, nr. 6997 en 6998 en in beide dossiers de huwelijksakte gekopieerd. Het begin is er.

De eerste nieuwe regel aangemaakt in de database, regel nr. 16101, waarin de gegevens van Aart van Zon geregistreerd worden en vervolgens regel nr. 16102 ten behoeve van de te verwerken gegevens van Jenneke Gerritje Wolf.

De registratie van de J.G. Wolf levert geen enkel probleem op. Weliswaar worden al vele jaren achtereen de geboortedata van het echtpaar niet meer op de huwelijkakte zelf kenbaar gemaakt, maar slechts de aantekening opgetekend dat – als vierde huwelijksbijlage ‒ …

… het geboorte-extract der bruid werd overlegd. En inderdaad, op één van de in totaal voor wat Dreumel betreft 16879 gedownloade akten, te weten het extract van de geboorteakte van Jenneke Gerritje Wolf, leren we dat zij op 16 oktober 1876 werd geboren te Heerewaarden.

Geen vuiltje aan welke lucht dan ook.

Dan de registratie van Aart van Zon. Wel degelijk een vuiltje aan de lucht, want wat laat de huwelijksakte zien over zijn geboorte-extract?

1^e Bij ontstentenis eener geboorte-acte des bruidegoms een door den Heer Griffier van het Kantongeregt te Druten afgegeven authentiek afschrift van de door den Heer kantonregter te Druten den negenden September achttienhonderdzesennegentig opgemaakte acte van bekendheid waaruit blijkt dat hij op den dertienden februari achttienhonderddrieenzeventig te Styrum in Duitschland is geboren uit het huwelijk van Johannes Marinus van Zon en Neeltje van Bruchem.

Op deze akte van bekendheid verklaren bekenden van degene waarvoor de acte van bekendheid wordt opgesteld, in casu …

1) Neeltje van Bruchem, eerder weduwe van nu wijlen Johannes Marinus van Zon, thans gehuwd met Frans Vermeulen, zonder beroep, wonende te Dreumel, oud 45 jaar

2) Teunis van Heusden, van beroep arbeider, wonende te Dreumel, oud 31 jaar

3) Huberta Amalia van Hoften, huisvrouw van Teunis van Heusden, arbeidster, wonende te Dreumel, oud 25 jaar en

4) Allegonda (???), zonder beroep, wonende te Tiel, oud 62 jaar

… dat Aart van Zon inderdaad op de geduide datum werd geboren, in Styrum, "alwaar zijne ouders destijds woonachtig waren …”.

Maar de verrassingen die deze huwelijksakte te bieden heeft, houden daar niet mee op. Want er is nog een speciale huwelijksbijlage, waar de huwelijksakte ook bekendheid aan geeft …

2 Certificaat waaruit blijkt dat de bruidegom – aldaar abusievelijk Art Verkerkronson geheeten en als maand zijner geboorte Januari aangegeven ‒ voldaan heeft aan de Wet op de Nationale Militie.

Sorry, hoor, mijne heren griffiers … meneer A(a)rt van Zon … het lijkt echt nergens op …

Tja, mogelijk werd de volgende huwelijksbijlage wel om meer dan één reden afgegeven!

Overigens, helemaal vreemd – maar wel heel ver gezocht ‒ is het niet, die verkeerde naam op die militieakte. Kijk maar eens hoe de vader van de vader van A(a)rt van Zon heette …

Wat is nou vreemder?

Dat de zoon van Aart Verkerk van Zon ineens Johannes Marinus van Zon heet, zonder Verkerk?

Of dat een verfomfaaide “Verkerk” ineens weer terugkeert op een militieakte? Als Verkerkonson nota bene! Om weer vergeten te worden op de trouwakte.

Of dat Johannes Marinus (Verkerk) van Zon en Neeltje van Bruchem, toen ze nog in Duitsland woonden, zomaar vergaten om een geboorteakte te laten opstellen na de geboorte van zoon Aart (Verkerk?) van Zon?

Of dat Aart van Zon nergens als Duitser wordt gekwalificeerd, want dat ben je toch als je op Duits grondgebied geboren wordt?

Zon-der documenten verzeil je in giga-gecompliceerde ambtelijke molens.

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

Toevoeging … enkele dagen later …

Als er eenmaal een akte als basis heeft gediend voor een Ouwe koe, dan is het minder makkelijk om de personen die daarin hun rollen hebben gespeeld, weer weg te stoppen tussen al die andere personen die in overvloed voorbij zijn gekomen. Zo ook de ouders van Art van Zon, Marinus van Zon en echtgenote Neeltje van Bruchem.

Ik ontmoet deze namen weer op een huwelijksakte uit 1900, deze keer als ouders van …

… Melia Hendrika van Zon, die op 12 oktober 1900 in het huwelijk treedt met Hendrik van der Meijden. Veel geluk en voorspoed zou je ze ernstig toe willen wensen.

En, beste Melia Hendrika en Hendrik, leer toch vooral van jullie ouders’ levenswandel hoe het zeker niet moet en doe het beter.

Bij de huwelijkse bijlagen, behorend bij dit huwelijk, zit een document dat ons vertelt …

En uiteraard wordt er telkens gezocht naar persoonlijke dossiers van personen op huwelijksakten. Zo ook naar het dossier van Melia Hendrika van Zon. En dat bleek al te bestaan zowaar. Met daarin …

Twee aangiften van geboorten van twee … buitenhuwelijkse kinderen. De eerste buitenhuwelijkse geboorte vond plaats op 29 maart 1899. Een zoon, die Melia Hendrika Johannes Marinus noemde.

De tweede buitenhuwelijke geboorte vindt plaats op 8 augustus 1900. Weer een zoon, die Melia Hendrika weer Johannes Marinus noemde, omdat de eerste Johannes Marinus op 4 augustus 1899 was overleden.

De tweede Johannes Marinus had vanaf 8 augustus 1900 tot 12 oktober 1900 de achternaam Van Zon. Op de huwelijksakte wordt vermeld dat de bruidegom Hendrik van der Meijden Johannes Marinus erkent. Dergelijke bewoordingen worden ook op de kant der geboorteakte van Johannes Marinus geschreven.

Het had wel talrijke voeten in zowel Duitse als Nederlandse aarde, maar voor vader Johannes Marinus van Zon en moeder Neeltje van Bruchem is uiteindelijk alles in het reine gekomen.

Als ze het tenminste mee zouden hebben gemaakt, want Johannes Marinus van Zon overlijdt op 21 februari 1884 al.

Neeltje van Bruchem, die na het overlijden van Johannes Marinus op 28 juli 1892 trouwt met Frans Vermeulen, blaast haar laatste ademtocht uit op 25 oktober 1924. In Dreumel. Ze is dan 74 jaar oud.